Tarihlerle Yemek Tarifleri – Humus / Ayşenur Kara

Humus ilk kez 13. yüzyılda, günümüz Suriye'sinden Halepli tarihçi İbnü'l-Adim'e atfedilen bir yemek kitabında anılmıştır. Orta Doğu’da yaygın olarak tüketilir, genellikle pide ekmeğiyle birlikte sos olarak yenir. Humus, nohut ve tahine limon suyu, sarımsak, tuz, kimyon gibi baharatlar eklenerek yapılan bir Orta Doğu mezesidir. "Houmous" ve "Hummus" olarak da yazılıp okunur. "Hummus" Arapçada nohutlanma anlamına gelir. Batı'da endüstriyel olarak üretilir ve kraker veya sebzelerle atıştırmalık ya da meze olarak tüketilirken, Arap ülkelerinde ve Orta Doğu’da sıkça tüketilmekte, ayrıca Türkiye, Ermenistan, Kıbrıs ve Yunanistan gibi ülkelerde de geleneksel bir yemek olarak yapılmaktadır. Türkiye'de ise Hatay ve Mersin yöresinde yoğun olarak yapılmaktadır.

Özetle humus için Levanten kökenli bir meze demek belki de en doğrusudur. Çünkü bu tanım Ürdün, Lübnan, İsrail, Filistin ve Suriye’yi, ayrıca Türkiye’nin Antakya, Adana ve Gaziantep şehirlerini de kapsamaktadır. Nerede olduğunuza göre farklı şekillerdeki hazırlanışlarıyla dikkat çeker. Örneğin Mısır’da daha kimyonlu, Ürdün ve Filistin’de tahin yerine yoğurt kullanılarak hazırlanır, Türkiye’de ise tereyağı yerine zeytinyağlı olarak karşımıza çıkar. Son yıllarda Avrupa ve Amerika'da oldukça popüler bir ürün olmuştur. Humus, Orta Doğu'da pide, domates ve salatalıkla yenen bir kahvaltılık, ana yemek öncesi iştah açıcı bir atıştırmalık veya kendi başına bir öğünken, Avrupa ve Amerika'da cipsle birlikte tüketilen bir meze haline gelmiştir.

Gelelim meşhur humus tarifine: