Târihlerle Yemek Târifleri / Falafel - Ayşenur Kara

Târihlerle Yemek Târifleri serimizin bu ayki konuğu, Orta Doğu mutfağının incisi “Falafel.”

1830'lu yıllarda Mısır kökenli Orta Doğu mutfağında ve özellikle Levant bölgesinde yer alan, nohutla yapılan falafel, derin yağda kızartılan bir köfte çeşididir. Nohutun yanı sıra bakla çeşitleriyle de yapılan falafel, Orta Doğu'ya yayıldıkça, çeşitli kültürlerin etkisiyle farklı târifler ve yapım teknikleri geliştirilmiştir. Lübnan, Suriye, Filistin ve Ürdün gibi ülkelerde falafel, yerel malzemeler ve damak tatlarına göre uyarlanmıştır. Her ülke, kendi özgün falafel târifini oluşturmuş ve bu lezzeti kendi mutfak kültürlerinin bir parçası hâline getirmiştir.

Bunlar arasında meşhur olan ve dışı susamla kaplı “Kudüs Falafeli” bazı târiflerde farklı olarak karşımıza çıkar. Falafel kelimesi, Arapça flfl kökünden gelen ve nohut ezmesiyle yapılan içli köfte anlamına gelen falâfil sözcüğünden alıntıdır. Falâfil ise Arapça biber anlamına gelen fulful sözcüğünden türetilmiştir. Bu kelime, diğer birçok kültüre yayılıp “küçük yuvarlak toplar” anlamında kullanılmıştır. Bu yemeğin Arapçası olarak kabûl gören falafil, 1941’den sonra İngilizce’de de kullanılmaya başlanmıştır. Mısır’da ise falafele “ta'amiya” denir; bu kelime, küçük lezzetli şey anlamına gelir.