Pastéis de Nata / Ayşenur Kara

Bu ay mutfağımızda Portekiz’e ait bir tatlı olan Nata’yı ağırlıyoruz. Nata tatlısı ilk olarak 18. yüzyıl başlarında, Lizbon’un Belém bölgesinde, Jerónimos Manastırı’nda keşişler tarafından yapılmıştır. O dönemde manastırlarda yumurta akları, çamaşır nişastası ve şarapları berraklaştırmak için sık kullanılırdı; bu nedenle çok fazla yumurta sarısı artardı. Artan yumurta sarıları şeker ve süt ile tatlı yapımında değerlendirilirdi. İşte Nata bu şekilde ortaya çıkmış ve Portekiz mutfağında yerini almıştır.

Belém bölgesinde ortaya çıkan Nata’nın bir diğer adı da Belém Turtası’dır. 1820’lerde Portekiz’de liberal devrimlerle manastırlar kapanmaya başlayınca, keşişler geçim sıkıntısına düşmüştür. Manastırdaki rahipler tatlı tariflerini, gelir elde etmek için yakınlarındaki küçük bir dükkâna satarak geçimlerini sağlamaya başlamışlardır. Bu küçük dükkân daha sonra bugünkü ünlü Pastéis de Belém fırınına dönüşmüştür. Orijinal tarif hâlâ burada gizli tutulmakta ve sadece birkaç usta tarafından bilinmektedir.

Daha sonra Pastel de Nata, Lizbon’dan tüm Portekiz’e yayılmıştır. Nata, Çin mutfağıyla birleşerek “Portuguese Egg Tart” adını almış ve Hong Kong üzerinden Asya’da popülerleşmiştir. Brezilya’da ise daha büyük ve kreması yoğun versiyonları yapılmıştır. Günümüzde Nata, artık sadece Portekiz değil, dünya çapında tanınan bir tatlıdır. Lizbon’da hâlâ Pastéis de Belém fırını en ikonik satış noktasıdır. UNESCO, Jerónimos Manastırı ve çevresini Dünya Mirası ilan etmiştir; bu da tatlının kültürel değerini artırmıştır. 2000’lerden itibaren kahve zincirleri ve yerel fırınlar aracılığıyla Avrupa, Amerika ve Asya’da yaygınlaşmıştır.