Erken Çocuklukta Oyunun Gelişime Katkısı / Psk.Dan. Feyza Şener Barış

Konuya öncelikle durumu özetleyen bir sözle giriş yapmak istiyorum: “Kuşlar uçar, balıklar yüzer, çocuklar oyun oynar.” Oyun, çocukların tüm gelişim alanlarını destekleyen, onlara sayısız fayda sağlayan bir araçtır. Hem eğlendiren hem de öğreten oyunu bu yazıda bir çerçeve içerisinde ele almaya çalışacağız.

“Oyun; belli bir amaca yönelik ya da amaçsız olarak, kurallı ya da kuralsız, çocuğun isteyerek ve hoşlanarak katıldığı, araçlı ya da araçsız olarak gerçekleştirilen doğal öğrenme aracı olarak tanımlanabilir.” Oyun, çocuğun iletişim şeklidir. Hatta çocuğun dili oyundur. Biz yetişkinler olarak aslında çok şanslıyız. Çünkü duygularımızı ve düşüncelerimizi istediğimiz gibi aktarabilirken, çocuklar bizim kadar sözlü aktarım yapamıyor. Bunun yerine oyunlar oynarken kendilerini ifade edebiliyor ve biz yetişkinlerle iletişime geçiyorlar. Yaşadıkları duyguları oyun oynarken ifade edip dışa vuruyorlar. Oyun içerisinde hayal güçlerini kullanarak yaşadıkları çevreyi ve dünyayı anlamlandırıyorlar. Bunun yanı sıra oyun oynarken kullandıkları hayal gücü ve oluşturdukları senaryolar, kavrama becerisini destekliyor. Oyunun tüm gelişim alanlarına katkısı vardır. Gelişime olan katkısı yadsınamaz. Örneklendirmek gerekirse:

Oyun içerisinde karşılaştığı sorunlar, problem çözme becerisini geliştirir. Bunun yanı sıra oyunda diğer hamlesini veya kazanmak için ne yapması gerektiğini hesaplaması, akıl yürütme becerisini destekler. Oynadığı tüm oyun çeşitleri sayesinde dil, konuşma ve iletişim becerileri gelişir. Kendilerini çok daha iyi ifade edebilirler. Bazı oyunları oynamak için kuralları hatırlaması gerekir veya bir tekerlemesi vardır. Bu sayede belleği desteklenir ve kelime dağarcığı genişler. Bazı oyunlar çocuğun bolca hareket etmesini gerektirir. Bu da fiziksel gelişimi destekler. Zıplaması, tek ayak üzerinde durması, dengesini geliştirmesine yardımcı olur. El-göz koordinasyonu güçlenir. Çocuğun oyun içerisinde diğerleriyle etkileşimde olması, oyunu kazanması veya kaybetmesi duygusal gelişimini etkiler. Bazı duygularla (kaybettiğinde öfke veya üzüntü) baş etmeyi öğretir. Evcilik gibi rol yapması gereken oyunlarda çocuk empati kurmayı deneyimler.

• Grup içerisinde yer aldığı oyunlar sosyal gelişimini destekler. İş birliği yapar, oyuncağını paylaşır, sırasını bekler.